शेतीमध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर वाढत असतानाच, शेतकऱ्यांसमोर मोठे आव्हान म्हणजे खर्च आणि ऊर्जेचे साधन. विशेषतः फवारणीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या पंपांना वीज किंवा डिझेल लागतो – जो अनेक वेळा महाग आणि उपलब्ध नसेल. यावर उपाय म्हणून महाराष्ट्र शासनाने महाडीबीटी कृषी यांत्रिकरण योजनेअंतर्गत सौर चालित फवारणी यंत्र (Solar Operated Sprayer) योजना सुरू केली आहे.
या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना 100% पर्यंत अनुदानावर सौर उर्जेवर चालणारे फवारणी यंत्र मिळू शकते. ही योजना शेतकऱ्यांच्या उत्पादन खर्चात घट करून, काम अधिक सोपे आणि पर्यावरणपूरक करण्यासाठी महत्त्वाची ठरत आहे.
सौर चालित फवारणी यंत्र म्हणजे काय?
सौर चालित फवारणी यंत्र हे सोलर पॅनेलच्या साहाय्याने काम करणारे यंत्र आहे जे रासायनिक फवारणी, जैविक फवारणी, कीटकनाशक व खत फवारण्यासाठी वापरले जाते. पारंपरिक हँड पंप किंवा डिझेल यंत्रांच्या तुलनेत याचा खर्च कमी आणि कार्यक्षमता जास्त असते.
हे यंत्र दिवसा सूर्यप्रकाशामध्ये चार्ज होते आणि यामुळे कोणत्याही बाह्य उर्जेची आवश्यकता राहत नाही.
या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट
शेतकऱ्यांना पर्यावरणपूरक व खर्चविरहित फवारणी सुविधा उपलब्ध करून देणे
सौर ऊर्जेचा वापर वाढवणे
पारंपरिक पद्धतीने फवारणी करण्यातील शारीरिक श्रम कमी करणे
उत्पादन खर्चात घट आणि शेतीतील उत्पन्नात वाढ करणे
पात्रता (Eligibility)
महाडीबीटी अंतर्गत या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील पात्रता असणे आवश्यक आहे:
अर्जदार महाराष्ट्र राज्यातील रहिवासी शेतकरी असावा
शेतकऱ्याच्या नावावर जमीन असलेला 7/12 उतारा आवश्यक
अर्जदाराकडे राष्ट्रीयकृत बँकेचे खाते असावे
शेतकऱ्याने महाडीबीटी पोर्टलवर नोंदणी केलेली असावी
ही योजना सर्वसामान्य, अनुसूचित जाती-जमाती, महिला, लघु व सीमांत शेतकऱ्यांसाठी खुली आहे
आवश्यक कागदपत्रे
आधार कार्ड
7/12 उतारा
बँक पासबुकची झेरॉक्स
मोबाईल नंबर
पासपोर्ट साईज फोटो
जातीचा दाखला (जर लागू होत असेल तर)
डोमिसाइल प्रमाणपत्र (महाराष्ट्रातील रहिवासी असल्याचे)
अर्ज प्रक्रिया – कसा कराल ऑनलाईन अर्ज?
महाडीबीटी सौर चालित फवारणी यंत्रासाठी अर्ज करण्यासाठी खालीलप्रमाणे प्रक्रिया आहे:
महाडीबीटी पोर्टलला भेट द्या – https://mahadbt.maharashtra.gov.in
नवीन युजर असाल तर “New Applicant Registration” करा
आधार क्रमांक टाकून OTP द्वारे खात्री करा
युजरनेम व पासवर्डने Login करा
“शेती विभाग (Agriculture Department)” अंतर्गत “कृषी यांत्रिकीकरण योजना” निवडा
त्यामध्ये “सौर चालित फवारणी यंत्र” योजना निवडा
सर्व माहिती नीट भरून, आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा
फॉर्म सबमिट केल्यानंतर Acknowledgement/Reference No. मिळेल
पुढील प्रक्रियेसाठी तालुका कृषी अधिकारी कार्यालयाशी संपर्क साधा
सौर चालित फवारणी यंत्राचे फायदे
वीज किंवा डिझेलची गरज नाही – सौर ऊर्जेवर चालते
शारीरिक श्रम कमी होतात
वेळ व पाण्याची बचत
सुलभ हाताळणी आणि हलके वजन
दीर्घकालीन खर्चात बचत
पर्यावरणपूरक व प्रदूषणमुक्त तंत्रज्ञान
अर्ज स्थिती कशी तपासावी?
-
mahadbt पोर्टलवर लॉगिन करा
-
“Track Application” वर क्लिक करा
-
तुमचा अर्ज क्रमांक किंवा युजरनेम टाकून स्थिती तपासा
अधिक माहिती साठी संपर्क
-
तालुका कृषी अधिकारी कार्यालय
-
महाडीबीटी हेल्पलाईन: 1800-120-8040
-
महाडीबीटी पोर्टल: https://mahadbt.maharashtra.gov.in
टीप:
अर्ज करताना सर्व माहिती अचूक आणि स्पष्ट असावी
सर्व कागदपत्रे योग्य स्वरूपात स्कॅन करून अपलोड करावीत (PDF/JPEG)
अर्ज केल्यानंतर प्रिंटआउट काढून ठेवा
योजना कालावधी मर्यादित असू शकते, त्यामुळे लवकर अर्ज करा
निष्कर्ष
सौर चालित फवारणी यंत्र योजना ही शेतकऱ्यांसाठी खर्च कमी, उत्पादन वाढ आणि पर्यावरण संरक्षण या सर्व गोष्टींचा मिलाफ आहे. फवारणीसारख्या आवश्यक शेती प्रक्रियेसाठी अक्षय ऊर्जेचा वापर करून शेतकऱ्यांना शाश्वत शेतीकडे वाटचाल करता येते.
महाडीबीटी योजनेअंतर्गत मिळणारे 100% अनुदान ही एक मोठी संधी आहे – त्यामुळे आजच अर्ज करा आणि आधुनिक शेतीकडे पहिले पाऊल टाका!
